Wat betreft certificering geloof ik dat het een bewijs moet zijn van kunnen, niet alleen van kennen. Het is net als bij het bakken van een taart: leuk dat je het recept kunt lezen en de ingrediënten kunt kopen, maar dat betekent niet dat je ook een mooie taart kunt maken. Het maken van een mooi (kwalitatief hoogwaardig) product vraagt om veel oefening en de juiste techniek, zowel als banketbakker, maar ook als software ontwikkelaar.
Ongeveer twee maanden geleden heb ik mezelf gecertificeerd als Professional Scrum Master (PSM). Niet omdat ik het nou zo nodig vond om dat papiertje te hebben: helemaal niet. Iedereen die een beetje feitjes kan stampen kan zo’n examen halen, zeker als je de online oefentest een aantal keer doorloopt. Nee, het papiertje zelf stelt in mijn ogen weinig voor.
Zoals in veel zaken is in scrum feitenkennis slechts het begin. Veel belangrijker is dat je de Agile principes waarop scrum gebouwd is en de regels van scrum begrijpt, maar ook zelf kunt interpreteren en toepassen binnen je eigen team. Met begrijpen bedoel ik hier ook de invloed die het invoeren van scrum heeft op het proces binnen het team en het bedrijf.
Scrum is in oorsprong met strakke regels opgesteld en wel omdat het moeilijk genoeg is voor bedrijven en ontwikkelteams om hun werkwijze om te vormen. Maak de richtlijnen waarlangs men zich moet vormen flexibel en niemand weet meer waar het naar toe moet, met als gevolg dat de gewenste verandering niet plaats vindt of juist averechts werkt.
Daar staat tegenover dat niet alle regels in alle team even goed werken en dat sterkere scrum teams door een andere aanpak nog weer verder kunnen groeien. De taak van de scrum master is daarom ook om niet alleen naar de regels te kijken, maar het bredere plaatje erbij te betrekken.
Een voorbeeld hiervan is de dagelijkse stand-up: als je net aan scrum begint, is het goed om het voorgestelde patroon met de drie basisvragen te blijven volgen
- wat heb je gisteren gedaan,
- wat ga je vandaag doen,
- zijn er zaken die jouw werk blokkeren?
Zodra het team echter wat verder is gegroeid en wat meer kennis van het proces heeft, is het bijvoorbeeld ook een optie om meer vanuit taken te gaan denken
- wat is de status van deze story op het sprint backlog en hoe gaan we er vandaag voor zorgen dat deze gesloten wordt?
Effectief gezien zullen door beide benaderingen dezelfde zaken op tafel komen, maar de scrum methode schrijft de eerste manier voor en de tweede niet.
Een goed scrum master zal daarom op basis van zijn ervaring, bij voorkeur door onderdeel te zijn geweest van een aantal scrum teams, kunnen inschatten waar de regels gevolgd moeten worden en waar het team een stuk vrijheid mag nemen. Zij zal dan ook stimuleren dat het team zelf de verantwoordelijkheid neemt om die vrijheid te ontdekken door hiervoor tijdens de retrospective voldoende ruimte te bieden. Het uitgangspunt moet daarbij ook zijn dat de scrum master in dienst van het team blijft en niet de kartrekker wordt van deze veranderingen: in principe zou hij overbodig moeten zijn of zichzelf overbodig moeten maken. Het team is ten alle tijden zelf aan zet.
Terugkomend bij mezelf vond ik het na drie jaar met scrum gewerkt te hebben niet meer dan normaal om me te certificeren. Daarnaast besef ik me echter ook dat dit niet een eindpunt is: het blijft nodig om met scrum teams ontwikkelingen door te maken en te leren hoe we als software ontwikkelaars met elkaar het meeste uit onze tijd en energie halen, zodat we onze klanten als ware banketbakkers het allerbeste kunnen voorschotelen.